Misvatting
Er bestaat een hardnekkige en wijdverspreide misvatting dat het tijdstip waarop men eet een invloed heeft op het gewicht: “Wanneer je in de late avond eet, kom je meer vet of gewicht bij”. Dit zou komen doordat men op de late uren minder actief is.
Verklaring: Het totaal aantal ingenomen calorieën is veel belangrijker dan het tijdstip van de inname. De algemene energiebalans op lange termijn bepaalt of je al dan niet gewicht aankomt (zie ‘Gewicht bijkomen’).
Als je exact dezelfde maaltijd op 21u30 eet die je normaal al overdag (bijvoorbeeld om 18u00 of 12u00) had gegeten, ga je daardoor niet meer gewicht bijkomen. Je hebt namelijk meer van je energievoorraad (vetweefsel) verbruikt overdag dan normaal gezien.
Als je wel overdag gegeten had, had die energie kunnen komen uit dat eten en was je energievoorraad minder aangesproken dan wanneer je niet at.
MAAR: Naast deze misvatting zijn er wel een aantal redenen waarom ’s avonds laat eten WEL zou kunnen leiden tot te veel en te ongezond eten.
Na een zware dag vol verplichtingen en verwachtingen, deadlines en stress komen we thuis en verdienen we wel wat ontspanning ’s avonds. Doorheen de dag is het vaak niet zo moeilijk om het gezond te houden. De werkmentaliteit, routine en de sociale druk helpen ons dan de nodige discipline op te brengen.
Begrijpelijk voelen we ons ’s avonds wat minder geremd en geven we veel eerder toe aan onze impulsieve ‘goestingskes‘.
- ’s Avonds hebben de meeste mensen eerder ‘goesting’ dan honger. Meestal verlangt men naar iets vettig of zoet. In de kast is er meestal wel wat chips, snoep of koeken te vinden. Of in de koelkast: wat kaas, charcuterie of dat overgebleven stukje pizza of taart. Niet eenvoudig om te laten liggen.
- Als er veel tijd is tussen je middagmaal en het avondmaal bestaat er de kans dat je gaat overeten door het grote hongergevoel.
- Hoewel je je misschien slaperig voelt na een verzadigend maal, kan je best niet eten vlak voor je gaat slapen. Het ledigen van de maag duurt gemiddeld 3 uur en hierbij produceert de maag veel maagzuur. Als je gaat liggen, met andere woorden een horizontale houding, is er een gevaar dat er wat maagzuur terugloopt naar je slokdarm en deze aantast (‘reflux’). Daarnaast kan het verteringsproces bijvoorbeeld ook je slaapkwaliteit verstoren.
Tips
1 Neem overbodige verleidingen weg. De beste manier om ongezond snacken te voorkomen is door de snacks niet in huis te halen of op zijn minst goed weg te stoppen. De meeste ‘goestingskes’ verdwijnen na 10 à 15 minuten en komen voort uit gewoontes. Net zoals je na een avondmaaltijd een verlangen naar iets zoets kan voelen als je gewoon bent een dessert te nemen.
2 Omdat deze verlangens of ‘cravings’ vaak snel verdwijnen kan het ook erg effectief zijn om een afleiding te zoeken. Als je erg zin hebt in bijvoorbeeld wat kaas of wat roomijs, stel jezelf dan voorop om het nog even uit te stellen en eerst nog iets anders te doen. Vaak mindert dat impulsief, sterk verlangen al heel wat na die korte periode.
Extra tip: nog een slimme manier om van je ‘craving’ af te raken, kan zijn door je tanden te poetsen en/of te flossen. Voor heel wat mensen helpt dit verbazingwekkend goed.
3 Zoek naar alternatieven. Zorg ervoor dat enkele gezonde snacks beschikbaar zijn voor als je echt zin hebt om iets te eten. Je kan natuurlijk nog steeds te veel van die gezonde snacks eten, dus vermijd grote porties.
Neem een klein kommetje of een klein bord en stop het eten dan meteen terug weg. Dit is een psychologisch trucje om het des te moeilijker te maken om te overeten.
Als je veel eten voor je hebt dat naar meer smaakt, is het soms moeilijk om te stoppen.
Voorbeelden van gezonde snacks zijn: yoghurt, vezelrijke ontbijtgranen, rijstwafels, volkoren toast met wat verse kaas, een handvol noten en natuurlijk fruit en groenten.
Voor een lijst van ijsjes die goed meevallen, bekijk de post hierover: 7 minst ongezonde ijsjes.
4 Drink ook ’s avonds voldoende water. Thee (cafeïne-arm) of groentesoep is zeker ook een optie. Dit is niet alleen gezond, maar het vult je maag ook terug wat. Je verlangt hierdoor minder naar ongezonde zaken en gaat er minder veel van eten. Pas natuurlijk op dat je vlak voor het slapengaan (30 à 45 min ervoor) geen grote hoeveelheden meer drinkt, om ervoor te zorgen dat slaap niet verstoord wordt voor een toiletbezoek.
Wat lijkt jou de nuttigste tip? En heb je er zelf nog een andere?
Conclusie:
’s Avonds laat eten is op zich niet erg, zo lang je niet de neiging krijgt om meer en ongezonder te eten. Als je totale energie-inname erdoor niet verandert, kan laat op de avond eten geen extra gewichtstoename veroorzaken.
Dat gezegd zijnde, is laat avond snacken vaak overdadig en ongezond. Niet zelden is dit een voorname oorzaak van iemands overgewicht.
Bedankt voor het lezen! Hopelijk vonden jullie dit onderwerp interessant.
Indien dit het geval is, kan je zeker eens mijn andere artikels bekijken: overzicht.
Ook ben ik benieuwd naar jouw mening of feedback! Laat gerust een berichtje achter.
Groetjes,
Pieter Brughmans, diëtist regio Leuven.
Meer info & adres voor verschillende locaties: Leuven – Korbeek-Lo – Tienen onderaan deze webpagina of hier.